De eersteling heeft zijn auto gehuurd - een ervaring die, zoals later zal blijken, je meteen laat beseffen dat je niet meer in Europa bent - en hij rjdt het terrein af. In de meeste gevallen zal hij snelweg 405 moeten opzoeken. Nog wat onwennig stuurt hij zijn soepele automaat door het doolhof der straten en avenues, op zoek naar borden. Voor hem zal, zelfs met het door het verhuurbedrijf verstrekt plattegrondje, het onontkoombare inwijdingsritueel van 'Voor Het Eerst In Los Angeles Rijden' plaats hebben en dat is: minstens vijf keer verkeerd rijden voor je op de snelweg zit. En dit is zeker geen romantische overdrijving van de amerikanofiel die ik ben, want hoe slim je ook bent op de weg, als je hier de eerste keer rijdt gaat het je geheid een keer overkomen. Geloof me. En dat komt omdat Amerikanen, met hun heerlijke neiging oude stadsarchitectuur in ere te laten, zelfs in een high-tec stad als Los Angeles, nog steeds gebruik maken van niet eens zo heel oude, maar voor het moderne verkeer dus compleet onhandige snelweg-opritten, die zo abrupt en zonder aankondiging beginnen dat ze met het tempo van een oud Fordje misschien nog wel te spotten zijn, maar niet met een moderne auto. Je hebt die krengen in alle grote steden van het land. In Los Angeles liggen ze meestal verscholen achter groen, heel dicht tegen de snelweg aan met een oprit van maar een paar meter. Als je de oprit overslaat ben je zo vijftien minuten verder voor het vinden van een ander en als je hem wel te pakken hebt betekent dat niet meteen dat je op de snelweg zit, zoals je verderop zult lezen. Je bent volledig afhankelijk van die snelwegen, want als je hen vermijdt ben je gemiddeld drie keer langer onderweg. Ik trap er met mij eigenwijze neus nog steeds in als ik een file wil vermijden. Mijn weg weet ik 'beneden-gronds' wel zo'n beetje na al die jaren, maar ik houd steeds weer geen rekening met.. inderdaad, de afstanden. Het is al vaker gezegd, maar de afstanden in Los Angeles zijn altijd groter dan je incalculeert.
Omdat ik GPS een zaadloos artikel voor controle-freaks vind, volgt hier, voor al mijn on-gedigitaliseerde en viagra-loze mede-avonturiers een lesje 'Amerikaanse bewegwijzering in Los Angeles; de kunst van het loslaten'.
Stel, je wilt snelweg 405 op, de grote niet te vermijden verkeersader die net als bijna alle andere snelwegen bovengronds loopt en samen met hen het 'skelet' van het conglomeraat vormt. De 405 loopt van San Diego, helemaal tegen de grens met Mexico, naar boven door het conglomeraat naar San Fernando Valley, ook wel 'The Valley' genoemd - het noordelijkste gebied van Los Angeles - zeg maar: 'achter het Hollywood-sign - waar iedereen woont die het nog niet heeft gemaakt, of diegenen die het nooit zullen maken, dat niet willen inzien en de rest van hun carrière voor een ranzige camera de oudste beweging ter wereld maken.
Afijn, je bent hier voor het eerst, nog zo groen als gras. Je hebt net uitgedokterd wat D,R,N en P betekent op de versnellingsbak van je automaat en maakt nu de heerlijke fout te denken dat je Los Angeles de baas bent. 'Kom maar op!' zeg je uitdagend in je achteruitkijkspiegel, 'LA, here I come!!' Je hebt net keurig op je kaart gelezen hoe die beruchte 405 loopt en je moet bijvoorbeeld in Fullerton zijn - dat was de bestemming van mijn eerste keer, vandaar het voorbeeld. Fullerton ligt zo'n beetje in het oosten tegen Anaheim aan. Geen onbelangrijke plek, want Disneyland ligt daar. Je hebt nu dus wat steekwoorden om op te letten bij het rijden. Dan zie je in de verte een snelweg jou straat kruisen. Onder de snelweg door zie je een bord. 'Dat moet de 405 zijn! Maar.. alléén met een oprit naar rechts? Ik hoop dat dat die van mij is!' Je rijd de snelweg onderdoor en inderdaad, rechts, direct tegen de snelweg aangeplakt is een weg omhoog met een bord. 'Dat moet de oprit zijn.' Op het bord lees je:
405
Santa Monica
Irvine
???
Ehh.. Irvine? Santa Monica? Waar liggen die steden vanuit hier? En waarom is er geen oprit de andere kant uit, want mijn richtinggevoel...' Omdat er geen invoegstrook is rijdt je de oprit al voorbij, maar terwijl je dat doet zie je tegelijk tot je stomme verbazing dat het geen oprit is, maar een weg die met een suggestieve curve omhoog naar de snelweg toe, weer afbuigt en in een donker stukje bocht omlaag een wijk in verdwijnt.
Huh???
Oke, waar kan ik stoppen?'
Verderop - in Los Angeles kan dat gewoon vier blokken verder zijn als je niet uitkijkt - parkeer je je auto en kijkt nog eens goed op je kaart. Ah! Irvine ligt inderdaad aan de 405! En wel richting San Diego. En Santa Monica ligt...de andere kant op! En weliswaar niet aan de 405, maar die kun je via snelweg 10 bereiken. Ja, dat moet je ook maar weten zeg. Die 'oprit' was blijkbaar een lange oprit die... zich uiteindelijk splitste voor twee richtingen?? Oké, opnieuw proberen maar dan!' Je keert je auto om en rijdt terug naar de 405. Als je bijna bij de oprit bent zie je dat er een middenberm is en dat je vanuit hier die hele oprit niet op kan. En als je goed kijkt zie je pas vijf blokken verderop stoplichten. 'Damn...
Maar op dat zelfde moment zie je stomtoevallig, op de hoek met een straat naar rechts, een heel klein bordje, verborgen achter een lantaren met een billboard en op dat bordje staat een pijl naar rechts. Er boven bungelt een nog kleiner bordje, vergeeld, maar met nog net leesbaar:
405
'San Diego Freeway'
'San Diego!' Je maakt een snelle move en kunt nog net rechts af slaan. 'Dat is richting Fullerton! I'm in!' Nou, goed dat ik dat hele kleine bordje en dat nog heel veel kleinere bordje gezien heb zeg!' Maar... je rijdt opeens een woonwijk in! O shit, was ik toch een afslag te vroeg? Maar dat piep kleine rot bordje stond toch echt met zijn piep kleine pijltje naar deze straat te wijzen... of... Tja, misschien moest ik toch eentje verder naar rechts'.
Omdat je verderop een drukke straat ziet rijd je toch door. Maar afstanden bedriegen in Los Angeles en pas na vijf blokken nader je de weg, waar, verdomd, aan de overkant een bord naar links staat! Ik zat dus toch goed! Blijkbaar zijn woonwijken hier onderdeel van het wegennet. Op het bord staat:
405
'Mooi! Maar.... 405... waarheen?? Je slaat links af en ziet de 405 meteen over de weg lopen. Direct na het links af slaan zie je echter alweer een bord naar links:
405
San Diego Freeway
'Wow! San Diego! Mooi!' Met gierende banden sla je weer links af. Er wordt heftig getoeterd achter je. 'Sorry guys! Nou, ik sla wel weer af in de richting waar ik net vandaan kom, maar ja, daar zal dan eindelijk die oprit zijn!' De straat blijkt één-richting verkeer en leid je door een zanderig bedrijventerrein. Je rijdt door en ziet twintig meter verder een volgend bord, dat onlogisch tussen wat autowrakken staat:
405
Hollywood.
Hè??
Hollywood?! Is dat niet de andere kant op? Dit was toch de San Diego Freeway? De weg meandert verder door een grasveld en net als je je gaat afvragen waar je überhaupt heengaat, moet je opeens, via een scherpe bocht naar rechts omhoog en rijdt, ook al is het de verkeerde richting, voor het eerst de 405 op.
'Maar ik vraag me toch af hoe dat nou met dat "San Diego Freeway" zit?' Je rijdt langzaam aan de rechterkant van de snelweg terwijl je je kaart onderzoekt. En dan zie je het. Die 405 heeft een officiële naam, die je nog niet was opgevallen en die slechts zo hier en daar - vooral niet consequent jongens - op een bord verschijnt en die naam luidt: 'de San Diego Freeway'. Dat was dus geen aanduiding van een richting, maar gewoon de naam van de snelweg! Dus of je nou naar San Diego gaat of naar Hollywood, het ding heet 'San Diego Freeway'. Maar hoe had ik in jezusnaam bij die pijl kunnen weten dat ik naar Hollywood ging?! Na een paar minuten rijden neem je de afslag en als je weer beneden bent parkeer je direct je auto.
'Goed, time-out. We gaan even kijken waar ik nou eigenlijk heen moet'. Je stampt alle steden die je op borden bent tegen gekomen nog één keer in je hoofd, en rijdt, lichtelijk baldadig wordend, de 405 weer te gemoed. 'Oke, beste mensen, volgende poging van Ingmar voor San Diego, Fullerton, Irvine, Santa Monica, I don't care..Hollywood!' Daar komt het bord al:
405
Santa Clarita
Long beach
'Néé!! Welke richting zijn díe namen nou weer?!'
Verderop, allebei na de snelweg, staan deze namen verdeeld over twee opritten naar links. 'Beide opritten ná de snelweg?! Dat is onlogisch! Hè, godverdegodver'. Je pakt nerveus je kaart om deze nieuwe namen te checken. 'Welke oprit moet ik nou hebben? Rot Amerikanen! In Nederland zou dit...' Getoeter achter je en, o jee, je rijdt de eerste oprit met aanduiding 'Long Beach' al voorbij terwijl je op je kaart kijkt! Oprit twee met Santa Clarita komt er al aan, maar je bent nog niet klaar met uitdokteren! 'Goed, dan ga ik toch richting Santa Clarita en zie wel. Mmm..nog even een korte blik op de kaart. Santa Clarita dus.. Shit!! Ik moet al naar links!' Je maakt een scherpe bocht de straat naar links in en wacht op de volgende aanwijzing voor Santa Clarita. De straat meandert wederom langs de hoofdweg. Dat ben je nu wel gewend. Weer wat autowrakken. 'Dat kennen we ook, zal wel goed komen'. Maar.. het komt niet goed. Het komt zelfs helemaal niet goed. Opeens loopt de weg hartstikke dood op een schimmig bedrijventerrein met een loods die meer een ruïne is, waar zwervers lopen die zich omdraaien en je aankijken en je ziet aan het kleine zanderige pleintje waar je nu veel te hard op komt aan scheuren een soort winkeltje waar je waarschijnlijk nooit meer levend uitkomt, zo verrot zien de types eruit die er voor staan.
Omkeren!!!
Terwijl je als een volleerd coureur een scherpe cirkel in het rulle zand maakt en meteen hard optrekt, besef je het probleem. Je hebt door al dat gezoek op je kaart daarnet blijkbaar een derde straat naar rechts genomen.
Bij de uitgang draai je weer naar rechts en ziet meteen achter een naaldboom een smalle strook asfalt omhoog. Shit, ik heb ook geen tijd om bij te komen hier, dat moet een oprit zijn! Je gaat op de rem en staat nu stil op de rijweg. Getoeter achter je, maar dat boeit je allang niet meer. 'Welke oprit is dit?!' Je navigeert de auto een tikkie naar voren om een bord te vinden. Weer getoeter. Je kijkt boos in je spiegel: 'En jullie wachten maar even!! Nou, welke stad?! Is er een bord?' Je beweegt nog meer naar voren en achter de naaldboom komt langzaam een bordje te voorschijn:
405
North
'North'?!?! Alleen maar "North"?! Kom op nou, Amerikaantjes!! Wees toch eens consistent verdomme! Gaan we nu windrichtingen doen?!?! En ik ben zo vaak van richting veranderd dat ik geen flauw idee meer heb welke richting mijn auto staat. I'm lost guys, have mercy! Oh, en nu rijd ik ook die oprit voorbij! Oké, daar is de volgende.'
405
South
'Oke, logisch feit: Fullerton ligt richting Anaheim, dat ligt in Orange County en dat ligt in het Zuiden; South it is.'
Je neemt de oprit en... je hebt gelukkig goed gegokt.
Rijd je langer in Los Angeles dan komt het wel goed, maar voor jou als eersteling is het feit dat Los Angeles en ook de snelwegen geografisch gezien wat 'gekanteld' liggen - wat 'noord-oosterig' en 'zuid-westerig' - wellicht een reden om met je interne navigatie in de knoei te komen; een situatie waar je pas op dag drie gevoel voor krijgt.. wanneer je de stad alweer verlaat..
Lieve toerist, laat je niet afschrikken. Er zit een mooie boodschap achter dit verhaal; Amerikanen zijn heel praktisch, maar zien snelwegen als cultuur. Daarmee staat niet 'consistentie' nummer één, maar 'erfgoed' - en 'goed' is al 'erf' als het de leeftijd van twintig jaar passeert. En als dat inhoudt dat elke wijk zo zijn eigen bewegwijzering heeft, omdat elke Angelenos zijn stad kent, wat kan ons dan die toeristen schelen, of die honderd-duizenden leden van de internationale film-gemeenschap die per jaar op LAX binnenkomen - om van de bleke, vermoeide business-mannen colonne nog maar niet te spreken. Hier, in onze wijk, hier houden we het gewoon lekker lokaal. En dat jij je windrichtingen niet weet in deze excessieve 'huizenzee' is jou probleem en als je niet alle grote stadswijken van Los Angeles uit je hoofd kent, zelfde verhaal. Dit, beste mensen, is de romantiek van The West. Want het gaat je in de woestijnen ook overkomen. Heb je er geen trek in, doe dan een rondje hop on & off in New York, winkel bij Macy's en eindig met een stukje cheesecake en een frappie naar keuze. Maar heb je zin in avontuur ga dan naar Californië. Ik kan zeggen dat ik pas na vijf jaar frequent in Los Angeles rijden eindelijk blind kon varen op mijn interne navigatie en van het geld dat ik heb besteed aan overbodige benzine kan een ander een GPS systeem kopen. Ik weet niet wie beter af is.. Nou ja.. dat weet ik wel. Maar dat valt niet uit te leggen.
Als je dan eindelijk die oprit opzoeft en invoegt in die rustige stoet van uber-relaxte automaten en je, verblind door de lichte, betonnen rijbaan en de bergen en de zee, die Spaans/Mexicaanse namen voorbij ziet komen - Santa Clarita, Sepulveda, Redondo Beach - dan tovert zich als vanzelf een brede glimlach van geluk om je mond, voel je de vrijheid en krijg je een eerste vermoeden van die heerlijke Californische ziel, die essentie van zoete geur, avocado's en eucalyptus-bomen, maar ook het vage vermoeden van die mysterieuze woestijn achter de bergen. Je ziet hem nog niet, hebt nog geen idee van zijn hitte, maar je weet dat je daar in de weken die komen de meest ongewone, adembenemende en ontroerende momenten gaat meemaken.
Die Californische ziel.. Zij komt als een zachte bries je auto binnen en maakt je sneller dan je dacht rustig. Je zet als vanzelf een country-muziekje op, zakt wat onderuit en ontspant zowaar. Opeens ben je daar dan. En het is op dat moment dat deze stad, die eerst zo grillig en onvoorspelbaar lijkt, veel sneller dan je ergens anders op de wereld gewend bent, zich aan je overgeeft. Zomaar. Ze buigt en wordt van jou. Je hoeft er niets voor te doen. Je hoeft alleen maar te tonen dat je van haar geniet en je bent nu opeens mede-eigenaar van..
De Beleving.
Welkom aan de West-Coast.
Welkom in Amerika.
No comments:
Post a Comment