Juristen, miljardairs, idealisten, space-cowboys, regeringsleiders en wetenschappers, ze lopen zich allemaal warm, want we gaan naar Mars! En dat niet alleen. We gaan ook edelmetalen en water winnen op asteroïden en een groot internationaal complex op de maan opzetten. Afgelopen 6 december was het te zien in 'Tegenlicht'. Binnen nu en tien jaar verlaten we de planeet.
Is dit een finale stap in de evolutie? Nee hoor, de aarde was slechts voorbereiding.
In '2001: A Space Odyssee' gebruikt een prehistorische aap voor het eerst een bot voor moord. In een roes van machtswellust gooit hij het tot wapen getransformeerde bot omhoog. Het ding tolt rond en wordt in het volgende shot een draaiende satelliet in de verre toekomst. Het genie Stanley Kubrick toont hiermee niet alleen de wil van de mens om materie naar zijn behoefte te transformeren, maar ook waar dat onvermijdelijk toe leidt. Vanaf het moment dat onze voorouders als eencelligen gaan krioelen is het wachten op een ruimteschip.
Wat wij hier doen op deze planeet is ėén ding en één ding alleen: invloed uitoefenen op materie en het vervolgens transformeren in iets anders. Ik type dit stukje in een cafe en kijk om mij heen. We maken van bomen meubels, van mineralen glaswerk, van planten suiker, van koffiebonen drank en van olie en hars verf. We maken van lucht, kaakspieren en onze tong een taal, van twee lichamen een kind en moederlijke aandacht zorgt, via de door haar gebaarde kinderhersentjes, voor toekomstige kunstwerken of een atoombom. Door complexere toepassingen maken we van aardolie plastic, van elektriciteit en magnetisme, geluid en beeld en van een werkelijk duizendvoudig keten van transformaties wordt uiteindelijk een computer gemaakt, waar ik op dit ogenblik gevoelens en ideeën instop.
Om de betekenis van dit alles te onderzoeken, transformeren we riet in boeken, rozenbladeren in wierook, bijenwas in kaarsen, katoen in gewaden, verlangens in een kathedraal, wijze mannen in heiligen en wordt God mens.
De planeet is een alchimistische kookpot en nu schiet onze wil door de dampkring heen.
Over een paar decennia leven onze kinderen in de ruimte en vinden het vreemd dat we ooit een verschil voelden tussen onze planeet en de kosmos. Hun kinderen zullen dat verschil niet eens meer begrijpen. Ze zullen wat we deden op die mooie, blauwe planeet zien als een nobele en verwarrende beginfase. Ze zullen daar - waar 'daar' ook is - in een als maar toenemend tempo verdere transformaties toepassen. Tot deze transformaties zichzelf gaan transformeren en deze zich op hun beurt afvragen waarom we ooit een verschil voelden tussen onszelf en materie.
