Nihilisme

Prince is dood. Dat treurige feit viel de uitzending gisteren van DWDD binnen. Van Nieuwkerk was zichtbaar aangeslagen, de gasten stotterden, Ali B ontroerde met een onhandige rap, de redactie werd nijdig omdat ze niet zo snel fragmenten konden ophoesten, kortom; de uitzending werd niet helemaal wat het moest worden. En zo hoort het ook als iemand van het caliber van Prince overleden blijkt te zijn.In deze verwarrende situatie, waarin de herinnering aan zijn artistieke betekenis de studio even vulde met creativiteit en passie, kon het bestaan dat de een of andere Rob Scholte aan tafel aanschoof. Rob mocht dat omdat hij weggegooide borduurwerkjes, gebaseerd op beroemde schilderijen, omkeert, ze met de verstrikte en afgeknoopte achterkant naar voren weer inlijst en daar bekend mee is geworden als kunstenaar.
Ik verzin dit niet.
Voordat ik goed en wel van Prince naar deze Rob Scholte was afgedaald, begon Rob te vertellen dat zijn ’werk’ - voor alle duidelijkheid, we hebben het dus over het omdraaien van afgedankte borduurwerkjes - dat zijn werk sinds kort in een Duits museum hangt. En niet zo maar, nee, tussen echt expressionistisch werk uit begin 20ste eeuw. Dus tussen de zieners, de visionairen, de groten der aarde, die net als Prince, door alles heen, met moed en pijn tot nieuwe inzichten en vormen komen en generaties na hen inspireren.
Rob hangt daar met zijn omgekeerde borduurwerkjes tussen.
Maar het werd erger. De redactie van DWDD verkeerde waarschijnlijk in de veronderstelling dat voor het eigenhandig omkeren van borduurwerkjes kennis van de kunstgeschiedenis vereist is, want Rob mocht nu iets gaan zeggen over Expressionisme. Ik lieg niet, dat mocht hij echt! En hij zei iets over.. een blauw paard. Dat een paard natuurlijk niet blauw is, maar wel volgens hoe de expressionist het voelt van binnen enzo. Ik viel stil. Ik weet best iets van kunst, maar zo had ik de zaak nog nooit bekeken.
Expressionisme. Je zal er maar mee te maken hebben..
Die Rob.
Maar nou vraag ik me af hè, wiens kop moet ik hier als eerste inrammen? Die van Rob, die het door een zwakzinnige bij Intertoys voor twee euro vijftig gekochte en later weggeflikkerde bewijs van een eenzaam leven omgekeerd in de lijst bevestigt en zich kunstenaar noemt? Expressionistisch kunstenaar wellicht? Of de Duitse museumdirecteur die volgende week op een vlucht naar Mars zit? Of de geestelijk doden die naar deze nihilistische zelfspot komen kijken?
Ach, over honderden jaren mag men proberen onze tijd te duiden en zich af vragen what the fuck er eigenlijk aan de hand was met ons geestelijk leven.
Voorlopig is Prince nog steeds dood. Dat is een groot gemis.
Maar wat Prince deed, hoe hij het deed, waarom hij het deed, waartoe hij het deed…die vraagtekens...die schitterende inhouden.. dat alles gaat niet dood. Steeds weer opnieuw zal een denkend brein en voelend hart zichzelf de wereld afvragen, pijn lijden, keuzes maken, creëren en ons schokken. Om ons te inspireren.
Daar kan natuurlijk geen borduurwerkje tegenop.
Succes Rob!


TOEVOEGING!!!!
Recentelijk ontdekte ik dat Rob Scholte een gevierd en gewaardeerd kunstenaar is. Een man die niet gespeend is van humor door mijn bovenstaande blog te plaatsen op de website van zijn Rob Scholte Museum. Toen ik dat ontdekte moest ik lachen en ook enigsinds blozen. Ik hem de reactie gestuurd waar hij recht op heeft:

Hoi Rob,
Ik zie nu pas dat je mijn blog over jou hebt gepubliceerd. Aanvankelijk begreep ik niet hoe dit kon en trok de conclusie dat er twee rob scholtes zijn:-) daarna ontdekte ik dat jij toch de man van de boduurwerkjes bent. Vervolgens begreep ik dat jij wel degelijk een zeer gevierd kunstenaar bent. Toen moest ik vreselijk lachen om mijn fout.
Je begrijpt dat een reactie hierop niet kan uitblijven.
Ondanks het feit dat ik bij mijn initiële afkeur aangaande het ophangen van omgekeerde borduurwerkjes blijf, zal ik de eerste zijn om toe te geven dat de gedachte daarachter voor mij nu een andere lading krijgt. Jou staat van dienst dwingt mij daar toe. Niet omdat het daardoor meer waarde krijgt, dat zou hypocriet zijn, maar omdat jij als kunstenaar ongetwijfeld een duidelijke stelling neemt met dit project (daar waar ik eerder geneigd was te denken dat iemand met een goedkoop verhaal aandacht zat te genereren)
Dat maakt dat ik de toon van mijn blog nu ietwat ongepast vind. Te bot. Ik ben niet de typische Nederlander die denkt dat hij alles moet kunnen zeggen. Dat heb ik in mijn blog over jou juist wel gedaan omdat ik geen respect heb voor wat ik meen te moeten beoordelen als volksverlakkerij. Ik had even moeten googlen en zien met wie ik eigenlijk te maken had; een kunstenaar met inhoud.

Want ik heb, om hier mijn reactie af te sluiten, zeer veel respect voor kunstenaars die tegen elke stroom en aannames in zaken publiek maken. jij hebt dat gedaan, wellicht op een manier die mij niet aanstaat, maar dat is juist de bedoeling en maakt je werk waardevol.

Tot slot, sterk dat je mijn blog hebt gepubliceerd; dat is een ode aan de zelfspot en ook subtiele kritiek mijn kant op:-)
En die verdien ik:-)

Groet, ingmar

Mail aan Geert Mak

Beste Geert Mak,

Met ongelofelijk veel plezier en bewondering heb ik naar uw 'Europa-Monoloog' geluisterd, gisteravond in DWDD. Van Nieuwkerk liet u spreken. Dank van Nieuwkerk.

Wat mij in uw woorden ontroerde was het feit dat u een van de weinige mensen in de media bent die Europa niet alleen ziet als een 'economisch' 'product'. Twee eenheden die de discussie rond Europa definiëren tegenwoordig. Twee woorden die ons weg laten drijven van veel belangrijker waarden, die weliswaar ondersteund en gevoed worden door economische bedrijvigheid, maar deze niet zijn. 

Uit uw woorden meende ik te concluderen dat u Europa behalve dat, ook ziet als een eenheid waar binnen mensen zich tot elkaar moeten verhouden, moeten leren samenleven, moeten leren vertrouwen. Liefhebben wellicht? Als ik dat juist zie dan lijkt u iemand die de ontwikkeling van volkeren veel meer ziet als een opdracht tot samenleven en zorg dragen voor elkaar, dan dat die ontwikkeling een soort veredelde overlevingsstrategie is, waarbij we naar macht moeten streven, al dan niet economisch.

Het is mijn hoop dat niet alleen u, maar ook de mensen die u inspireert, zich blijven inzetten om dit tegengeluid - of moet ik zeggen: enige echte geluid - zo veel mogelijk te verspreiden. Ons bange landje is op drift en laat zich uit evenwicht brengen door al dan niet vermeende internationale ontwikkelingen van terreur. Ze vergeet daarmee soms waarom we hier in feite op deze mooie planeet samenleven en er, zeker nu, over heen bewegen. Ze heeft mensen als u nodig, om ons te herinneren elkaar in de ogen te blijven kijken en te durven vernieuwen en los laten. Ik weet niet of het u opviel toen u sprak, maar zelfs ik, op mijn tablet, kon de energie voelen die u genereerde met uw woorden. U bezit de gave van het woord en het intellectueel overwicht.

Een punt van zorg, wellicht kritiek. Veel mensen zijn bang voor de mogelijke corruptie in Brussel etc... Daar valt niet om heen te praten met woorden van hoop. Men zal binnen aan uw lippen hangen, maar buiten in de kou beweren dat de werkelijkheid van de Europese Unie niet te vertrouwen is. Ten tweede zal de idee van centraal gezag de demon van dictatuur wakker maken. En niet geheel zonder historische reden. U zult op beide angsten denk ik een gedachte moeten kunnen formuleren die uitzicht geeft op een transformatie van deze twee destructieve elementen.

Ik neem mijn pet af en hoop u vaker te horen spreken!

Ingmar Beldman

De Islamiet

Je zag een verhit debat over Keulen, in Buitenhof. Blanke mannen en vrouwen praatten weer eens over hoe moslims in elkaar zouden steken. Toch kwam daar de opmerking: waarom zien en horen we moslims zelf niet op TV? Wij blanke mannen en vrouwen praten ons krom over die mensen, maar waar zijn de Mohammeds en de Fatima's, om hun verhaal te doen?

Je kijkt in de spiegel, naar dat donkere koppie van jezelf. Je ogen reflecteren de maan zoals die schijnt op de hoge bergen van je voorouders. Ze zijn altijd bij je, dat stugge volkje, diep in je hart. 

Al die meningen en die opvattingen van je landgenoten. Het maakt je aan het twijfelen over jezelf. Je hebt gisteren toch een heel leuk gesprek met die Nederlandse vrouw gehad, toen je haar een brood verkocht? Niet slecht, voor een tweede generatie moslim? 

Je vrouw komt bij je staan en glimlacht. Jij glimlacht mee. Zij is je stut en steun. Volgens het weekblad Trouw zou je haar haten. Vrouwen haten? Je begrijpt er niets van. Je kust de grond waarop ze loopt. Zeker, jullie hebben ieder je rol in huis en jij bent de baas. Maar hoe zij het huis bestiert is iets waar jij groot respect voor hebt. Ze kent haar plek, jij kent je plek. En dat drukt het respect uit van jullie naar je cultuur, je familie en Allah. Natuurlijk weet je dat Nederlanders veel van je verwachten op het gebied van emancipatie. Wel, je doet je best. Toen je vrouw jaren geleden met vriendinnen een dagje naar de keukenhof ging heb je voor het eerst je wantrouwen opzij gezet. En toen je vrienden verbaasd waren dat je haar liet gaan heb je haar wel te vuur en te zwaard verdedigd. Het ging er hard aan toe in de moskee.

'We wonen nu in Nederland, Hoessein! Ik zeg je man, zij moet naar de Keukenhof kunnen! Naar de tulpen en de molen!'

Later kwam Hoessein naar je toe en legde een hand op je schouder. Het bleef de mannen bezighouden en nu is het een terugkerend onderwerp na het gebed.

Insjallah..

Je dochter gaat studeren. Ook zo iets. Jij was er eerst tegen, net als toen haar moeder werk wilde zoeken. Je vrouw keek je toen met die mooie, trotse ogen aan, maar je weigerde haar. Je dochter echter hield je blik stevig vast en je dacht: 'Wat ga je doen, Mo? Ga je voor de tweede keer twee intelligente ogen in je gezin negeren? Wil je weer verdriet zien? Durf je niet gewoon trots te zijn? Je angst te overwinnen?' Je keek in de ogen van je allerliefste kleinood en natuurlijk ging je overstag. 

Zij zal de eerste in de familie zijn die studeert. Laatst stond in de krant, dat de Marokkaanse meiden het zo goed doen. 'Meiden..' In Marokko zou dat een respectloze uitdrukking zijn. Maar hier in Nederland, hier is dat juist heel stoer. Onze Marokkaanse meiden zijn 'stoer'.

Je oudste zoon baart je veel zorgen. Met hem gaat het niet goed. Hij gebruikt drugs en drinkt. Hij is de weg naar Allah kwijt. En het ergste is dat hij zijn zus niet meer respectvol behandelt. Maar het was jij die hem veel hebt geslagen. Het was jij die hem veel te belangrijk maakten. Het was je vrouw die hem veel te veel heeft verwend. En nu, nu zie je in hem de verwarring en de haat die jij zelf ooit had. Je hebt zoveel spijt, maar het is te laat. Het is heel moeilijk om tussen twee culturen te leven. De lust en drang in de ogen van je eigen zoon als er meisjes op straat lopen doet je hart bloeden van verdriet. Je weet niet hoe je het gesprek moet beginnen. Je hebt nog nooit met hem gepraat.

Ik wou dat Nederlandse mannen mij hielpen, denk je. Met hoe je omgaat met elkaar en met je zonen. En vrouwen. Als ik mijn vrouw maar laat doen wat ze wil, hoe ga ik dan om met mijn jaloezie? Ben ik dan nog echt de man thuis?  Als de vriendin van mijn dochter een korte rok aanheeft, hoe ga ik dan om met mijn gevoelens? Mijn lusten? Hoe zit dat dan met respect? Hoe doen Nederlandse mannen dat? Die moeten toch ook verward raken door al die porno op straat?

Ik doe mijn best, maar het is nooit goed genoeg. Ik hoop wel in de ogen van mijn God.

Tja, en moet ik al deze overpeinzingen nou allemaal op TV gaan vertellen?i Zouden Nederlanders open staan voor hoe ik me voel? Zouden ze net zo proberen zich in mijn cultuur in te leven als ik in die van hen? Zouden ze eigenlijk nog in ons geloven? Of zouden ze ongeduldig zijn geworden? En dat, terwijl we al zo'n eind zijn gekomen! Zouden ze bang zijn dat, voor wij volledig geïntegreerd zijn, wij naar een wapen grijpen?

Ik mis Nederlandse vrienden.

Keulen

Keulen hier, Keulen daar, we krijgen er niet genoeg van. De volgende pageturner in het internationale mediacircus is op volle gang en we mogen allemaal inhaken. We hebben de zoveelste reden gevonden om, dan wel via intellectueel snobisme, dan wel op zijn Wilders, te mogen vinden dat we een probleem hebben met Die Andere Cultuur.

Maar dan komt Peter Pannekoek in DWDD van afgelopen vrijdag - hij praat over de aanrandingen in Keulen - en Peter veegt die hele kluwen verwarden in één keer van tafel met de zeer scherpe, en accurate vraag:

‘Waarom zou seksueel geweld een primair Arabisch probleem zijn?’ 

(‘He, we hadden het net zo lekker over Moslims, Peter!’)

Maar Peter heeft gelijk. Zijn we India vergeten, met de verkrachtingen? Afrika, Latijns Amerika? De behandeling van vrouwen door orthodoxe Joden? Of toch maar liever de Christelijke patertjes en hun kleine jongensschare? Kom, ik neem je mee naar Thailand!

Of nee, weet je wat? Ik weet iets veel beters! We gaan gezellig een middagje buurten op de Walletjes!! Je weet wel, die plek - in Onsch Nederland - waar wij jaarlijks vele duizenden toeristen met seks-slavinnen laten neuken. Lekker vrouwenhandel-meisjes zonder rechten laten afrossen. Dat levert ons heel veel geld op, al die dronken Engelsen.

Wat Peter Pannekoek doet is één welgemikte opmerking het onderwerp verheffen tot een algemeen menselijk, maar vooral historisch niveau. En dat is het niveau waar veel mensen momenteel niet zo graag zitten. Keulen is geen vluchtelingenprobleem. Keulen toont het probleem van globalisering en de menselijke (en dus niet religieuze of raciale) uitdagingen die dat met zich meebrengt. Door het zo te zien, hou je oog voor het geheel, bewaar je respect en kun je meehelpen verder te bouwen aan een internationale gemeenschap.

Nu echter is Keulen verworden tot de zoveelste aanleiding voor de Westerse Wereld om zichzelf te onderscheiden van Die Andere Cultuur. Een verwarrende poging om, net als in een conflictueuze liefdesrelatie, niet naar binnen te hoeven kijken, daar waar je pijnlijk aan zelfinzicht en zelfrelativering moet doen om waarlijk lief te kunnen hebben.

Beste Prem.. en 'antisemitisme' dan..?

Beste Prem, vanuit mijn hart een veer voor jou, maar ook kritiek. En ik weet dat jij dat waardeert. Veer om je bevlogen woorden in DWDD over ons recht en wellicht plicht om het debat over religies op het scherpst van de snede te kunnen voeren. Veer omdat je het woord 'islamofobie' ter discussie stelt. De knellende druk van een label dat bepaalde gelovigen vrijspeelt om zich achter te kunnen verschuilen. Hulde!

Maar nu kritiek. Zonder dat ik je hypocriet zou willen noemen - want ik weet zeker dat je hier niet aan gedacht hebt - ben je het tegen wil en dank toch, hypocriet, als jij in deze speech, deze bevlogen tirade, díe groep niet noemt die zich al veel langer op een veel schandaliger wijze achter een woord verschuilt om hun uitzonderingspositie te markeren. Díe groep die wellicht niet in Nederland, maar wel in hun beloofde land, net als die andere, beruchtere arabieren terreur pleegt, díe groep die door extreme moslims wordt gehaat, wellicht juist ook precies om de redenen die jij zo terecht aanhaalt, díe groep die hun gematigde mede-gelovigen in discrediet brengt, díe groep die er nog steeds mee wegkomt om iedereen die kritiek op hen heeft, met zo'n vreselijke label de mond te snoeren op een veel politiek machtiger niveau.

Díe groep zijn de fundamentalistische Joden, met het beschamende, achterhaalde, vooral voor henzelf vernederende woord 'antisemitisme'.

Waar blijft je stem over deze groep, Prem, als je zo bevlogen deze problematiek aan de kaak wilt stellen? Wellicht hebben we je gepassioneerde intelligentie ook hier nodig, om iets open te breken dat veel schade aanricht.

De heldere poel

Ik ben niet gegrond. Ik woon wel in mijn lichaam, maar ik ken het huis niet goed. Ik zweef door mijn eigen leven. Ik voed me niet met mijn eigen aarde, maar met het nieuwe en het spannende. Ik besteed mij uit aan collega's die ik niet ken, aan vreemden die ik vervoer en aan landen waar ik niet woon. Ik werk in de lucht. Ik neem geen tijd en ruimte om mij te verdiepen, omdat ik in laag water vis.

Ik pas mij voortdurend aan aan de omstandigheden, maar de omstandigheden passen zich nooit aan aan mij.

Ik maak nooit iets af omdat ik hemel en hel eis van mijzelf. Een verlamde druk waardoor stilstand ontstaat. Ik vul alle momenten van mijn bestaan met vliegen, schrijven, praten en plannen maken. Ik neem me steeds voor, maar voer nooit uit. 

Ik hoor en zie letterlijk niet goed. Mijn hoofd is net een verstopte afvoerput. Als ik aan mijn lijf denk, zie ik kanalen vol met ophoping. Het ontmoedigt me en maakt me behaagziek naar mezelf. Ik loop in een cirkel die zo lekker is dat ik er nooit uitstap. Ik laat de beelden in mijn geest verzuren en loop steeds weer een momentum voorbij. Het maakt me agressief, depressief, lamlendig en verdrietig.

Voor mij, in de verte zie ik een groot bos, net na een regenbui. De zon beschijnt het natte gras, dat schittert. Herten en andere dieren rennen in het rond. Overal zijn jonge licht-groene scheuten aan takken en het ruikt fantastisch. Ik loop door het bos en ga zitten bij heldere poel. Het water is stil en diep in mijn meditatie verzink ik in haar, zwem tot de bodem en omarm het verhaal dat in mij zit.