Er waart een veenbrand door de Randstad. Wellicht ook daarbuiten. Het lijkt in een paar maanden opeens ‘daar’ en het is niet meer te vermijden.
Maar het begon in Amerika.
Toen men in Nederland nog van zweterige baardmannen en seksloze maanzaadmeisjes verlepte groentes en vlekkerig fruit kocht in hard-core natuurwinkels, liep ik in Amerika al door mega-supermarkten met bio-voedsel dat zo hitsig was opgesteld dat ik het zelf ook bijna ging geloven. Wel, een bevlogen ondernemer uit Nederland, die zijn werkgever Ahold de rug toekeerde, reisde een paar jaar geleden naar Amerika en bezocht daar de biologische ‘whole-food markets’. Deze ondernemer begreep twee dingen: a) organic is sexy en b) ….’markt'. Hij zette er een ‘brand’-denkertje op en die kwam met de ‘q’.
De rest is historie.
Marqt.
Marqt startte traag, maar de filialen komen nu als paddestoelen uit de grond. En het ziet er zo strak en vers uit dat ‘Ekoplaza’ - de iets minder schreeuwerige variant - er bijna natuurzuiver van wordt. Ik zou zeggen, het is tijd voor ‘Eqoplaza’. Bio-shoppen is nu hip, lustig en uitgebreid… en duur. Het zijn ketens geworden, die rebelse rakkers, en dat gaat gepaard met aandeelhouders en investeerders. We zijn de ‘crisis’ voorbij, kwaliteit is net als kwantiteit passé en de klant gaat nu betalen voor...
Beleving.
Jawel, het nieuwe woord is eruit; ‘Beleving’. Proef het op je tong. Voelt goed, hè? En het is zo fundament-loos dat ik het vijf jaar geef. Niet meer.
Zo verreizen momenteel in noodtrein-vaart allerlei eetwinkeltjes, ‘markten', ‘cross-overs’ (koffie en meubels kopen bv.). Niet alleen de voedselindustrie doet mee, iedereen doet mee. Geen producten meer in rekken, maar in een ‘lekkere huiskamersetting’. Je koopt daar een.. ‘Beleving’. Ik open als klant nu zelf een kast om het aanbod porselein te bekijken, ga op een kussen zitten om de kerstverlichting die er om heen is gedrapeerd te overwegen en schuif bijna per ongeluk aan bij de kinder-tekentafel voor de jonge klant. Ik voel me helemaal thuis, joh! Vroeger ging je naar de Manfield voor, ja u raad het al, schoenen. Tegenwoordig kun je die dingen nog wel kopen in een Manfield, maar wordt je bij de kassa tegengehouden door een over-geïnstrueerd lekker ding dat jou, zonder dat je daar om vraagt, gaat vertellen hoe je die schoenen bij hen kunt onderhouden, welke producten zij heeft om dat thuis te doen, dat je op internet een fijn prijsje kunt winnen met een kraslot etc... en ze wijst een reusachtige machine aan waar je voor 4 euro je schoenen voor twee maanden kunt op laten opglimmen. Voor je de winkel uit bent is het pikkedonker en denk je, ‘en nou nog een koffieapparaat erbij’. Nou, speaking of which! Laatst stapten ik en mijn lief Rituals binnen. Het was in deze tot ‘temple of doom’ omgebouwde geil-zwarte soft-porn keet, dat de stem van de verkoopster (met bob-lijn, dat vind ik dan weer humor) klonk: wilt u een kopje thee? Echt waar, thee!
Thee bij een ‘zweep-zeepje’. Dat overigens zes euro kost.
Het is wel duur… Beleving.
En daarmee komen we bij het summum van deze vernachelarij en wel in Amsterdam; de winkelketen 'Bilder & de Clercq', gestart op de hoek van de Bilderdijkstraat en de De Clercqstraat en zijn eerste dependance geopend in de Pijp.
Stukje achtergrond omdat ondergetekende heel veel in Amerika komt.
In Amerika heb je twee bedrieg-ketens. Ten eerste 'Dean en DeLuca'; een over-the-top schaamteloos supermarkt/kitchensupplies concept dat normaal eten voor twee/drie keer de prijs verkoopt, volgens het paradigma ‘zet het anders neer’ en ‘flikker zoveel mogelijk boter in die croissants’. Je koopt hier niet met je mond, maar met je mind. en die wordt dan ook rijkelijk bediend en belazerd. Ten tweede heb je 'DUANEReade', een keten die ontstond tussen Duane St en Reade St op Broadway. Nu zitten ze door heel Manhattan. Concept: je betaalt veel te veel geld voor, jawel, exact dezelfde producten! Beide ketens: een succes! En 'only in America'? Nee hoor. Voeg deze twee samen en je hebt 'Bilder & de Clercq'. Voilà!
'Bilder & de Clercq' verkopen zichzelf stout. Dat kan nog net in een tijd waarin stout eigenlijk al niet meer hip is. Zo heet het ‘lokaal en eerlijk eten’, of ‘revolutie in de voedselwinkelarij’, of ‘we zijn lekker eigenwijs bezig’ en nog meer van dat soort grachtengordel blabla. Nou woon ik vlak bij die twee straten en kwam daar een keer binnen. Ja, ik geef toe, ik trapte er ook in. In deze winkel wordt net als bij de Amerikaanse ketens hetzelfde opgeklopte luxevoedsel verkocht als bij de Appie - die daar notabene recht tegenover zit - maar voor gênant veel meer geld. Ik heb daar een wortel voor een euro zien liggen. Wilt u even tijd om stil te zijn? Komt ie nog een keer dan: ik heb daar een wortel voor een euro zien liggen. U weer: ‘Was die dan ecologisch, Ingmar? Of heel groot? Mmm..praat ie misschien? Loopt ie zelf mee naar huis?’ Nee mevrouw, hij was wit. 'Wat, een witte wortel?' Ja, een witte wortel. 'Is die dan heel veel lekkerder?' Nee, maar hij ligt er wel heel hip in zijn eentje bij. 'In zijn eentje? Goh..dan moet ie wel heel veel lekkerderder zijn toch?' En chips. Die in die doorzichtige zakken. 3 euro 50. Maar het kan ook 4 euro 50 geweest zijn, dat ben ik even kwijt. 'Tjee... en is die dan heul erg veel beterderder?' Nee, dat heeft de keuringsdienst van waarden ons al een keer laten zien. 'De keurings wie?' Laat maar.. Ik heb daar ook een worstje van 7 euro in mijn handen gehad. 'Huh? is die dan super-de-diervriendelijkerder?' Nee, wat dat betreft lopen de lijntjes een beetje de mist in maar knopen de oer-betrouwbaar uitziende oprichters de zaak op internet met een bevlogen glimlach weer helemaal aan elkaar!
Hou je nu vast:
Ze hebben ook een ‘fruit de mer-box’ voor vier personen. En die kost 100 euro.
Het ding zit in een container ter grootte van een glasbak en wordt met een vrachtwagen in je voortuin uitgekieperd.
Beleving: ’Leg het anders neer en het verkoopt als een tierelier’.
In de B&C (klinkt al bijna als C&A he?) wandel je van ‘recept-eiland’ naar ‘recept-eiland’. De ingrediënten worden gezellig bij elkaar gelegd en dat ziet er toch onbespoten uit! Elk eilandje heeft een vriezertje voor het vlees. In simpele plaatje-plus-woord wordt duidelijk hoe de wortel in de stampot steekt en krijg je er ook nog een flyer bij! Ja, we praten hier, dames en heren, over een revolutie in de voedselarij!! Bij de kassa produceren slim neergezette gekleurde sapjes en een vooral niet gelakt houten bakje sinaasappels voor de geraffineerde illusie dat u iets heel gezonds gaat eten en leiden zij tevens uw aandacht af van het feit dat u de volgende twee weken uit de Lidl mag gaan graaien om uw weekbudget weer op peil te krijgen.
Maak ik geintjes? Nee, ik maak geen geintjes. Ga zelf kijken. Maar laat je portemonnee thuis, want het is net masturberen daar; korte piek, weinig inhoud.
