Zo rond Long Beach, Californië is ooit een reusachtige doos met lego-blokken landinwaarts leeggekieperd.
Ergens boven het uitgebreide gebied van de Mojave-woestijn, op zo'n half uur vliegen van luchthaven LAX, wanneer je nog in stille verwondering bent door de aanblik van die grillige, roest-kleurige bergen, waar je al een half uur overheen vliegt en die de komende weken de habitat van jou vakantie gaan vormen, ontwaar je langzaam de eerste lego-blokjes. Witte - dat zijn huizen - en gele - dat is landbouwgrond en hier en daar een kronkelende witte streep, met een eenzame auto. 'Dat ben ik, over een week', denk je, terwijl je onverwacht moet slikken. Dan neemt het aantal strepen toe en daarmee de witte blokjes ook. Tussen de nu geleidelijk pastel-groen geworden heuvels vinden die wegen steeds vaker voldoende laagvlakte om zich strak te trekken als langs een lineaal, zodat zich op hun kruispunten witte blokjes kunnen ophopen; gehucht na gehucht neemt toe. Je begin zenuwachtig in de verte te turen want je voelt intuïtief aan wat nadert. De gehuchten beginnen aan te sluiten tot dorpen en steden en naast witte blokjes zie je al gauw blauwe, dat zijn zwembaden, dan groene, de stadsparken en al snel komen daar de grijze bij, dat zijn industrieën. Steeds meer en steeds meer voegen blokjes zich samen en formeren als vanzelf een ruit-patroon. Dan, achter een hoge bergketen in de verte, in een late ochtendnevel gehuld, zie je opeens de Pacific Ocean en je weet nu dat het niet lang meer kan duren. Die hoge, donker-groene, majestueuze bergen die je nu nadert zijn de San Gabriel Mountains. Zij vormen de natuurlijke afbakening tussen de zinderende woestijn die je verlaat en de metropool erachter. En inderdaad, als je die schitterende bergketen langzaam overvliegt, met zijn harde en kruidige vegetatie en zijn spectaculaire wandelroutes, die niet zelden beginnen bij een nog in gebruik zijnde houten 19de eeuwse rangerstation, komt daar dan eindelijk, als in een 3D-'helicopter-view', het enorme Los Angeles te voorschijn. Dan is het uit met het ruige land en vlieg je alleen nog over huizenblok na huizenblok na huizenblok dit ambivalente paradijs binnen. Het vliegtuig gaat in zijn nadering en hoe lager je komt, hoe meer je de palmboom-rijke 'avenue's' ontwaart, de grote betonnen shopping-malls en de met bijna kinderlijke liefde geconserveerde wegrestaurants, winkels en huizen die in die typische mix van grillige Art-Deco-vormgeving en Mexicaanse pastel-kleuren, je direct een gevoel van herkenning geven. Je ziet jezelf in gedachten al op een nep-leren Chesterfield aan zo'n authentiek romige aardbeien-milkshake nippen, geschonken uit een ijskoude metalen mok. Ach, John Travolta in Pulp Fiction en je weet wat ik bedoel. Als je aandachtig kijkt valt het op dat alles van steen of beton in Los Angeles - huizen, malls, straten - helwit is. Of lijkt, want er is ook nog dat uitzonderlijke licht waar Los Angeles zo beroemd om is omdat het ooit de filmindustrie daar deed ontwikkelen. Dat licht vat alles, wit of niet wit, in een helle glans, die een on-Europees, maar ook on-Amerikaans gevoel geeft. En je lacht ook even een lach der herkenning als die grote rioolgeulen voorbijkomen die je zo goed kent uit films. En met die laatste gedachte realiseer je opeens dat je toch echt in Los Angeles bent en dat dit misschien het enige moment is om een perfect uitzicht te hebben op Het. Je begint zenuwachtig om je heen te kijken. Als je naar rechts, in de richting van Malibu Beach je blik iets landinwaarts laat gaan, langs de Santa-Monica Mountains, met daar onder meanderend Sunset Boulevard, wordt je eerst nog afgeleid door die vreemde eenmalige bult van wolkenkrabbers in het verder hoogbouwloze huizenlandschap - downtown - maar dan, daarachter, wat vaag vanwege de afstand, zie je het toch echt. Je hebt het schokmoment waar je je al weken, in weerwil van je nuchtere Nederlandse en natuurlijk ook kunst-kritische inborst, op verheugde. Je ziet, voor het eerst in het echt, bijna achteloos tegen de heerlijke heuvels van Griffithpark geplakt, de Tekst der Teksten.
Je nadert de grootste en beroemdste filmset ter wereld.
Maar je nadert ook een statement. Een statement van de onvermijdelijke ambivalentie waar universele visioenen altijd onderdeel van uitmaken. Want ondanks dat, ondanks deze benevelende bekendheid, is Los Angeles naast de stad van de verhalenvertellers ook onmiskenbaar bekend als een van de architectonisch lelijkste, meest vervuilde en raciaal meest onevenwichtige conglomeraten die je kunt bedenken. Het statement lijkt te zeggen dat, net als echte parels, die enkele sublieme creatieve uitspattingen van visueel en verhaaltechnisch vernuft alleen kunnen ontstaan bij de gratie van een verwarde, luid-krakelende entertainment-industrie er omheen en de afscheiding en vuil dat aan haar randen ophoopt. Een eerste bezoek aan die grote vervuilde afscheiding, deze onderkant van de Amerikaanse samenleving - een plek waar je meestal per ongeluk komt omdat je een verkeerde afslag neemt - gaat niet in je koude kleren zitten. Ik heb in een gelijkvloerse metro gezeten die mij door wijken voerde, waar de adrenaline op mijn tong te ruiken was zo bang was ik van de energie die ik voelde en waar ik bij een overstap naar een ander perron, bij het verlaten van de metro, het gevoel had prooi te zijn. Ik zag de hitte in ogen en wist dat Los Angeles altijd en overal zijn schaduw met zich meedraagt, maar ook dat het even nutteloos is haar zegeningen als haar duistere kanten te ontkennen of te overdrijven. Zo heb ik struikelend over haar rozen en haar doornen Los Angeles leren kennen.
En nu, na ongeveer vijftien jaar frequent bezoek en vakanties rijd ik er, hoe groot de metropool ook is, zonder kaart rond. En dat heb ik maar al te graag vertelt. Ik ken de lokale plekken voor goed eten, ken de lokale plekken voor subliem eten - ja zeker, in Amerika heeft men naast het slechtste junkfood meteen ook het meest lekkerste en gezondste eten ter wereld - ik ken de onbekende, hippe cafe's, gezellige cocktails, romantische plekjes, maar ook de mooiste wandelingen en meest adembenemende vergezichten in de bergen.
Het gebied is "in my pocket".
No comments:
Post a Comment