Niet zo lang geleden heb ik met twee vrienden Graceland in Memphis bezocht. Een bezoek aan 'The King'. Ik verwachtte een commercieel circus op zijn Amerikaans. Maar in plaats daarvan werd mijn bezoek de ontdekking van een bewondering. Een bewondering voor Elvis.
Elvis Presley is met Martin Luther King Memphis' meest beroemde inwoner en Graceland het meest beroemde adres. Maar in een verloren buitenwijk met vervallen pakhuizen staat een onopvallend small pandje dat pas echt legendarisch is: Sun Studio.
Sun studio werd begin vijftiger jaren opgericht door Sam Phillips. In het nabijgelegen Beale Street zag hij hoe je letterlijk de ene werkeloze, getalenteerde zwarte muzikant na de ander van straat kon plukken. En dat deed hij. Het succes van zijn studio trok, naast legendes als B.B King, Junior Parker en Howlin' Wolf, als vanzelf ook witte artiesten aan. Zo ook een schuchtere jongen van achttien met een gouden stem en kuif. Elvis's briljante stemgeluid en talent voor entertainment waren de katalysatoren die de in het zuiden van het land opborrelende nieuwe muziekstijlen het wereld-podium gaven dat zij verdienden. Muziekstijlen die Amerika zijn oorspronkelijke stem zouden geven. De onstaansgeschiedenis van de rock and Roll in onder andere Sun Studio wordt nog steeds gememoreerd tijdens een indrukwekkende toer, waarbij een bezoek aan de wereldberoemde studioruimte zelf het ontroerende hoogtepunt vormt.
Ik dacht na mijn bezoek aan Sun Studio het hart en de ziel van de ambivalente Elvis te pakken te hebben. De man met de liefde voor de zoetsappige ballad, die vervolgens, in dat kleine studiootje, opgezweept door die grote zwarte muzikanten boven zichzelf uitsteeg en inspiratie teruggaf aan een nieuwe generatie muzikanten. En die daarna terugviel in de verleiding van diezelfde zoetsappige ballad en uiteindelijk aan pillen en verwarring ten onder zou gaan.
Ik had niet gedacht dat een bezoek aan Graceland dat ambivalente, maar ook treurige verhaal zou evenaren.
Ik stond voor de mansion en die was veel kleiner dan ik dacht. Ik had mij voorbereid op grootse edel-kitch en schreeuwerige entertainment. Maar het kleine Graceland is bijna sober. Het was niets meer en niets minder dan een landhuis. Een toevluchtsoord voor een opgejaagde superstar. Een gevangene die een dode moeder verafgoodde, een inwonende oma adoreerde, een gierige vader werk verschafte en het ene na het andere veel te jonge vriendinnetje gebruikte ter bevestiging van zijn onvolgroeide persoonlijkheid. Maar de man die ik tot dan voornamelijk zag als de 'liedjes-van-anderen' zanger en in wie ik nooit een eigen creatief vermogen had vermoed, bleek tot mijn grote verwondering een onmiskenbaar talent te zijn op het gebied van interieur ontwerp. Ik heb nog nooit zo'n mooie en bonte verzameling van thema-kamers gezien, allen ontworpen door Elvis zelf, met zo'n uitmuntend scherpe en geraffineerde stijl qua kleuren en meubelen. En opeens kwam zijn artistieke loopbaan, met die korte, wereldberoemde piek, in een heel ander licht te staan. Later liep ik in de serene tuinen om het landgoed heen, langs de paarden, de bloemenperken en een schitterend door Elvis ontworpen sportgebouw. Ik kon niet geloven dat hier, aan het eind van zijn leven, een dikke, vermoeide man rond liep die helemaal op was.
Aan het eind van de toer stond ik bij zijn graf. Ik was ontroerd omdat ik voelde dat hier iemand lag die zijn schitterende talent voor muzikale interpretatie, kleuren, vormen en menselijk contact verwaarloosd had. Wellicht had het hem aan intellectuele spankracht ontbroken om goede keuzes te maken, keuzes die hem hadden kunnen voeden in plaats van kapot maken. Het talent zonder geestelijk fundament. Een vlam die bij gebrek aan brandstof slechts kort brandde. Een man die muzikale leermeesters had kunnen gebruiken en in plaats daarvan geldvretende ja-knikkers had die hém gebruikten en zich inkapselde in een conservatieve cocon, tot de dood erop volgde.
Elvis had zoveel meer kunnen zijn. En de adoratie die hem nog steeds ten deel valt, is wellicht minder gericht op wat hij presteerde, dan op wat hij representeerde, of nog treuriger, wat hij had kunnen zijn.
No comments:
Post a Comment